Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021

Dane od osób fizycznych objętych spisem powszechnym są zbierane metodą samospisu internetowego (CAWI). Każdy mieszkaniec Polski jest zobowiązany samodzielnie przeprowadzić samospis, polegający na weryfikacji, aktualizacji i uzupełnieniu danych o respondencie, zamieszczonych w formularzu spisowym.

Samospis internetowy będzie przeprowadzany od 1 kwietnia 2021 r. do 16 maja 2021 r.

Respondenci na własnych komputerach lub urządzeniach mobilnych, uzupełniają wymagane dane w interaktywnej aplikacji, dostępnej na stronie internetowej GUS. Każda osoba dokonująca samospisu jest uwierzytelniana w systemie teleinformatycznym. Aby uzyskać dostęp do danych, osoba spisująca się używa unikalnego hasła. Aplikacja na bieżąco sygnalizuje, czy respondent właściwie wypełnia rubryki.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach kiedy osoba objęta spisem powszechnym nie może dopełnić obowiązku samospisu przez Internet, dane są zbierane metodami:

  • wywiadu telefonicznego wspieranego programem komputerowym (CATI)
  • wywiadu bezpośredniego prowadzonego przez rachmistrza spisowego i rejestrowanego na elektronicznym urządzeniu przenośnym (CAPI)

Obie metody, wywiad telefoniczny i bezpośredni, polegają na zebraniu danych od osób fizycznych objętych spisem powszechnym. Wobec każdego respondenta jest dobierana i stosowana jedna, odpowiednia dla niego metoda. Bardzo ważne jest przy tym bezpieczeństwo danych.

Wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo jest realizowany przez rachmistrza spisowego.

Wywiad bezpośredni przeprowadza rachmistrz spisowy. Rejestruje on odpowiedzi osoby spisywanej na urządzeniu mobilnym, które jest wyposażone w oprogramowanie do przeprowadzenia spisu.

Obydwie metody polegają na weryfikacji, aktualizacji i uzupełnieniu danych dotyczących osoby spisywane w formularzu spisowym.

Udział w Narodowym Spisie Powszechnym Ludności i Mieszkań 2021 jest obowiązkowy. Odmowa udziału w spisie powszechnym wiąże się z możliwością nałożenia kary grzywny, co jest ujęte w art. 57 ustawy o statystyce publicznej.

Uwzględniając charakter, zakres, kontekst i cele przetwarzania danych oraz ryzyko naruszenia praw lub wolności osób fizycznych o różnym prawdopodobieństwie i wadze zagrożenia, Administrator Danych, którym jest Prezes Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), wdrożył odpowiednie środki techniczne i organizacyjne, aby przetwarzanie odbywało się zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO).

W procesie przetwarzania danych osobowych uczestniczą wyłącznie osoby upoważnione przez Administratora Danych do przetwarzania danych osobowych z zachowaniem zasady wiedzy koniecznej.

Wszystkie dane osobowe przetwarzane w ramach prac spisowych są poufne i podlegają szczególnej ochronie, na zasadach określonych w ustawie o statystyce publicznej oraz w ustawie o ochronie danych osobowych. Dane osobowe od momentu ich zebrania stają się danymi statystycznymi i objęte są tajemnicą statystyczną. Zasada tajemnicy statystycznej ma charakter absolutny, jest wieczysta, obejmuje wszystkie dane osobowe i nie przewiduje żadnych wyjątków dających możliwość jej uchylenia.

Osoby wykonujące prace spisowe są obowiązane do przestrzegania tajemnicy statystycznej. Dane pozyskane podczas spisów mogą być wykorzystywane wyłącznie do opracowań, zestawień i analiz statystycznych oraz do aktualizacji operatów do badań statystycznych prowadzonych przez służby statystyki publicznej.

Udostępnianie lub wykorzystywanie danych uzyskanych w spisach dla innych niż podane celów jest zabronione, pod rygorem odpowiedzialności karnej.

Spisy, tak jak wszystkie prowadzone przez GUS badania statystyczne, realizowane są z zachowaniem wysokich standardów bezpieczeństwa, w oparciu o nowoczesne techniki teleinformatyczne. Narzędzia oraz procedury w zakresie bezpieczeństwa stosowane przez statystykę publiczną spełniają najwyższe standardy i zapewniają pełną ochronę gromadzonych informacji.

Badania statystyczne statystyki publicznej są uregulowane odmiennie, jeżeli chodzi o prawa osób do ochrony swoich danych. Zgodnie z zapisami europejskich aktów prawnych „prawo do bycia zapomnianym” nie przysługuje, jeżeli przetwarzanie danych jest niezbędne do celów statystycznych.

Polska ustawa o NSP 2021 wymienia wprost artykuły rozporządzenia RODO, które nie mają zastosowania. I tak respondentom nie przysługuje prawo do:

  • dostępu do danych osobowych, w tym prawo do uzyskania kopii tych danych,
  • sprostowania (poprawiania) danych osobowych,
  • ograniczenia przetwarzania danych osobowych,
  • sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych.

Administrator danych realizuje obowiązek informacyjny wobec osób, których dane będą przetwarzane poprzez udostępnienie klauzuli informacyjnej w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej GUS i stronie internetowej GUS.

Zakres informacyjny spisów określają wymagania międzynarodowe oraz krajowe akty prawne i strategie. Potrzeby krajowe różnych grup użytkowników danych zostały również zbadane przez Główny Urząd Statystyczny podczas konsultacji społecznych spisu.

W ramach narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań zostaną zebrane następujące dane:

  1. Charakterystyka demograficzna osób:
  • płeć;
  • wiek;
  • adres zamieszkania;
  • stan cywilny;
  • kraj urodzenia;
  • kraj posiadanego obywatelstwa.
  1. Aktywność ekonomiczna osób:
  • bieżący status aktywności zawodowej – pracujący, bezrobotni, bierni zawodowo;
  • lokalizacja miejsca pracy;
  • rodzaj działalności zakładu pracy;
  • zawód wykonywany;
  • status zatrudnienia;
  • wymiar czasu pracy;
  • rodzaj źródła utrzymania osób;
  • rodzaje pobieranych świadczeń.
  1. Poziom wykształcenia.

 

  1. Niepełnosprawność:
  • samoocena niepełnosprawności;
  • prawne orzeczenie o niepełnosprawności lub niezdolności do pracy;
  • stopień niepełnosprawności;
  • grupy schorzeń powodujące trudności w wykonywaniu codziennych czynności.
  1. Migracje wewnętrzne i zagraniczne:
  • okres zamieszkania w obecnej miejscowości;
  • miejsce poprzedniego zamieszkania w kraju;
  • miejsce zamieszkania rok przed spisem;
  • fakt przebywania kiedykolwiek za granicą;
  • rok przyjazdu /powrotu do Polski;
  • miejsce zamieszkania za granicą – kraj (dla osób przebywających kiedykolwiek za granicą);
  • kraj przebywania i rok wyjazdu z Polski (dla osób przebywających czasowo za granicą).
  1. Charakterystyka etniczno-kulturowa:
  • narodowość – przynależność narodowa lub etniczna;
  • język, którym posługują się osoby w kontaktach domowych;
  • wyznanie – przynależność do wyznania religijnego.
  1. Gospodarstwa domowe i rodziny:
  • stopień pokrewieństwa z reprezentantem gospodarstwa domowego;
  • tytuł prawny gospodarstwa domowego do zajmowanego mieszkania.
  1. Stan i charakterystyka zasobów mieszkaniowych (mieszkania i budynki):
  • rodzaj pomieszczeń mieszkalnych;
  • stan zamieszkania mieszkania;
  • własność mieszkania;
  • liczba osób w mieszkaniu;
  • powierzchnia użytkowa mieszkania;
  • liczba izb w mieszkaniu;
  • wyposażenie mieszkania w urządzenia techniczno-sanitarne;
  • rodzaj stosowanego paliwa do ogrzewania mieszkania;
  • tytuł prawny zamieszkiwania mieszkania przez gospodarstwo domowe;
  • rodzaj budynku, w którym znajduje się mieszkanie;
  • stan zamieszkania budynku;
  • wyposażenie budynku w urządzenia techniczne;
  • powierzchnia użytkowa mieszkań w budynku;
  • liczba izb w budynku;
  • własność budynku;
  • liczba mieszkań w budynku;
  • rok wybudowania budynku.

Więcej informacji dotyczących Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021 znajdą Państwo na stronie spis.gov.pl.